Kamyon ve her türlü ağır iş makinesi lastiklerinin çok yüksek kalite ve dayanıklılığa sahip olması gerekir. Bu tip lastikler, çok yüksek ağırlıkları taşıyabilecek ve zorlu hava koşullarında ve zorlu yollarda her türlü hasara karşı iyi direnç gösterebilecek şekilde belirli standartlara göre tasarlanmıştır.
Kamyon lastiklerinin özelliklerini bilmek, sürücülerin hava ve sürüş koşullarına göre en iyi ve en uygun lastik tipini seçmesine ve sorunsuz bir sürüş geçirmesine yardımcı olur.
Kamyon lastiklerinin teknik özellikleri nelerdir?
Kamyon lastiği alırken ve değiştirirken en sık yapılan hatalardan biri lastiğin ölçüsüne ve teknik özelliklerine dikkat edilmemesidir. Kamyon lastiği teknik özellikleri lastiğin yanak kısmında yazılı olup tüketicilere lastiğin yetenekleri hakkında detaylı bilgi verilmektedir.
Örneğin M+S P/LT 225/65 R 17 102 T spesifikasyonuna sahip bir lastik için aşağıdaki bilgiler elde edilebilir: (soldan sağa)
M+S: Söz konusu lastiğin dört mevsim sürüşe uygun olduğunu belirtir.
P/LT: lastiğin tipini belirtir; P harfi soldan birinci ise binek lastiği anlamına gelir, lastik kodu LT ile başlıyorsa lastiğin SUV, hafif kamyon ve kamyonetlere uygun olduğu anlamına gelir. Ayrıca lastik kodu P veya LT yerine ST harfleriyle başlayabilir, bu da lastiğin özel römorklara uygun olduğunu gösterir.
Kamyon lastiklerinin teknik özelliklerini ve boyutunu bilmenin önemi
Kamyon performansını artıran en önemli faktörlerden biri lastik özellikleridir. Bu nedenle kamyon lastiklerinizin özelliklerine çok dikkat etmelisiniz. Öte yandan kamyon lastiği teknik özellikler tablosuna dikkat etmeniz, lastikte kullanılan tüm harf ve rakamları bilmenizi ve ihtiyacınıza en uygun lastiği seçebilmenizi sağlar.
Bu konu göz önüne alındığında, otoyolda araç kullanmak istemeniz veya off-road yerlerde araç kullanmayı düşünmenizin pek bir önemi yok. Her durumda aradığınız kamyon lastiğinin özelliklerinin ihtiyaçlarınıza uygun olduğundan ve güvenliği artırarak sürüşü keyifli hale getirebileceğinden emin olmalısınız. Uygun bir lastik seçerek sürüş sırasında daha iyi performans gösterebilir ve kritik durumlarda aracı daha iyi kontrol edebilirsiniz.
Kamyonun özellikleri, hava koşulları, kargo kapasitesi, zemin ve yol koşulları ve hatta sürüş ihtiyaçları gibi birçok faktörün kamyon lastiği spesifikasyonlarının seçimini ve belirlenmesini etkileyebileceğini unutmayın. Bu bölümde kamyon lastiği özellikler tablosunda dikkat etmeniz gereken en önemli nedenleri anlattık.
- Yükün hacmi ve ağırlığı: Yükün ağırlığının büyük bir kısmı kamyon lastiği tarafından desteklenmektedir ve bu nedenle maksimum ağırlığı taşıyabilecek bir lastik seçmelisiniz.
- Çekme sırasında kontrol ve denge: Kamyonunuza uygun lastik seçtiyseniz çekme sırasında daha fazla kontrol ve dengeye sahip olursunuz. Sonuç olarak kamyonun savrulma olasılığı büyük ölçüde azalır.
- Yüksek mukavemet ve dayanıklılık: Kamyonlar farklı yollarda hareket ettiğinden doğru lastiğin seçilmesi onların farklı koşullarda daha yüksek mukavemete ve dayanıklılığa sahip olmasını sağlayacaktır. Özellikle tehlikeli yollarda araç kullanmayı planlıyorsanız seçtiğiniz lastiklerin dişlerinin yeterli olduğundan emin olun.
- Isıya ve ısıya karşı yüksek direnç: Sıcak havanın yanı sıra yol ile lastik arasındaki sürtünme de kamyon lastiklerinin çok ısınmasına ve patlama ihtimalinin oluşmasına neden olur. Bu arada, kaliteli ve doğru ebattaki lastikleri seçerseniz bu olasılık olabildiğince düşük olacaktır.
- Eşleşen Lastikler: Son olarak, kamyon lastiği özelliklerini seçerken önemli olan son faktör eşleşen lastiklerdir. Lastiklerin ebatlarında ve dişlerinde ufak bir farklılık olsa bile kamyonu doğru şekilde kontrol edemeyebilirsiniz ve kaza yapma olasılığınız artacaktır.
Lastik kodundan sonraki sayısal özellikler
- Soldan 225: Bu sayı, lastiğin dişli kısmının genişliğini (C aralığından A aralığına kadar) ve lastiğin milimetre cinsinden esneme miktarını gösterir.
- 65: Bu sayı lastiğin oranını (yüksekliğin genişliğe oranı) belirtir.
- R: Lastik yapısının tipini belirten Radyal veya Radyal Yapı anlamına gelir.
- 17: Jant lastiğinin çapını inç cinsinden gösterir.
- 102: Lastiğin yük aralığını ve lastiğin üzerine gelen yük miktarını gösterir. (Bu sayı ne kadar yüksek olursa o kadar iyidir)
T, lastiğin hız aralığını belirler:
- Harf S ise: 112 mph veya 180 km/h
- Harf T ise: 118 mph veya 190 km/h
- Harf U ise: 124 mph veya 200 km/h
- H harfi ise: 130 mph veya 190 km/h
- Harf V ise: 149 mph veya 210 km/h
- Harf Z*: ise 149 mph’den fazla veya 210 km/h’den fazla
- Harf W ise: 168 mph veya 270 km/h
- Harf Y ise: 186 mph veya 300 km/h
- Harf Y*: ise 186 mph’den fazla veya 300 km/h’den fazla
Kamyon lastiklerinin çeşitleri ve özellikleri
Bugün piyasada, kamyonun tipine ve taşıma koşullarına bağlı olarak her biri farklı özelliklerde özel olarak tasarlanmış farklı tipte kamyon lastikleri bulunmaktadır. Her kamyon lastiği tipinin kendine has teknik bilgileri vardır ve bu bilgileri kontrol ederek en iyi ve en uygun lastiği alabilirsiniz.
Genel olarak lastikler aşağıdaki 5 kategoride tasarlanmıştır:
1. Tüm arazi lastikleri
Arazi lastikleri her mevsime uygun lastik çeşitleri arasında yer alır ve yılın her döneminde sürücülerin ihtiyaçlarını iyi bir şekilde karşılayabilir. Bu tip lastik, kumlu ve toprak yollardan geçerken kamyonlar ve her türlü otobüs için çok uygundur ve aynı zamanda asfalt yollarda akıcı ve sessiz sürüş sağlar.
Bu tip lastiğin asfalt yüzeylerdeki tam dengesi ve arazi lastikleriyle aynı yetenekleri kullanması, bu lastik tipini her türlü kamyon için ideal bir seçim haline getirmiştir.
2. Arazi lastikleri
Arazi kamyonu ve otobüs lastiklerinin yetenekleri ve özellikleri, bu tür lastikleri profesyonel sürücüler arasında yol gezileri için çok popüler hale getirmiştir. Ancak arazi lastiklerini kullanmanın sorunlarından biri, sürüş sırasındaki yüksek gürültüdür, ancak bu tür lastiklerin özel dişleri rahatsız edici gürültüyü bir dereceye kadar azaltabilir.
Ancak arazi lastiklerinin gürültüsü, avantajlarıyla karşılaştırıldığında çok önemli bir sorun olarak değerlendirilmiyor. Off-road lastikleri engebeli yollarda, toprakta ve taşlı yollarda sürüş için çok uygundur. Bu lastik türü hasarlara ve patlamalara karşı oldukça yüksek bir direnç göstermiş olup, asfalt olmayan yollardan geçmek isteyenler için oldukça uygun bir seçenek olarak değerlendirilmektedir.
Off-road lastikleri her ne kadar zorlu yollar ve dört mevsim için tasarlanmış olsa da şehir içi sürüşe ve asfalt yollardan geçmeye uygun değildir, bu nedenle bu tip lastiği yalnızca uzun yolculuklarda kullanmak daha iyidir.
3. Ağır lastikler
Ağır tip lastikler, kamyon ve otobüs lastiklerinin en iyi ve en pratik türlerinden biri olarak kabul edilir ve ağır taşıma kapasitesi ve yüksek ağırlık taşımaya uygun olarak tasarlandığından iş seyahatleri için oldukça uygundur.
Her türlü ağır kamyon, treyler, yarı kamyon ve kompresörlü kamyon da ağır hizmet tipi lastiklerden yararlanabilir. Bu tip lastiklerin yüksek dayanıklılığı ve uzun ömürlü olmasının yanı sıra asfalt yollarda sorunsuz sürüş sağlaması, onları sürücüler için uygun bir seçenek haline getirmiştir.
4. Kış lastiği özellikleri
Bu tip lastikler adından da anlaşılabileceği gibi kış lastikleri soğuk ve karlı hava koşulları için tasarlanmıştır. Donmaya karşı dayanıklılık ve karlı yollardan geçebilmek için gereken çekişi sağlaması kış kamyon lastiklerinin özelliklerindendir.
Kış lastiklerinin yüzeyine, lastiğin gücünü azaltmadan yoldaki buzdan kolayca geçmeyi mümkün kılan çiviler yapılır. Gördüğünüz gibi bu tip lastik, sürekli olarak soğuk ve karlı havalarda kaygan yollarda ve pistlerde yolculuk yapan, uygun ve dayanıklı bir seçenek arayan sürücüler için uygundur.
5. Çamur lastikleri
Çamurla dolu yollardan geçmek zorunda kalan sürücüler için bu tip lastik tavsiye edilir. Elbette bu tip lastiğin özel tasarımı nedeniyle otobüsler için çamur lastikleri tavsiye edilmiyor çünkü otobüslerin bu tür güzergahlarda seyahat etmesi çok nadirdir.
Özel çamur ve çamur lastikleri, çamuru kolayca geçiren ve lastiğin dişine sıkışmasını önleyen özel bloklar ve yuvalarla donatılmıştır ve bunun sonucunda kamyon kumun içinden kolaylıkla geçerek hareket etmemesine engel teşkil etmektedir.
Çamur lastiklerindeki bu bloklar ve boşluklar, bu tür lastiklerin asfalt yollarda sürüşe uygun olmamasına neden olur.
Ağır bir arabanın lastik boyutu nedir?
Kamyon lastikleri teknik özellikler bölümünde de belirttiğimiz gibi lastik ebadı, kamyon lastiklerinin en önemli özelliklerinden biri olarak kabul edilir ve lastik alırken veya değiştirirken buna dikkat etmek gerekir. Avrupa ve Amerika ülkelerinde ülkemizde biye veya pamuklu lastiklere göre daha gelişmiş tasarıma ve daha uzun kullanım ömrüne sahip olan tel veya radyal lastikler sıklıkla kullanılmaktadır.
Ağır otomobil lastiği 12 ve 24 ebatları en çok kullanılan lastik ebatları arasındadır. Ayrıca diğer yaygın kamyon ve otobüs lastiği boyutları arasında aşağıdakilerden bahsedilebilir:
- 12.00R24
- 12.00R20
- 265/70R19.5
- 275/70R22.5
- 315/80R22.5
- 385/65R22.5
- 12.00R22.5
- 445/65R22.5
Kamyon lastiği seçiminde önemli noktalar
Kamyon lastiği alırken veya değiştirirken dikkat etmeniz gereken en önemli noktalar arasında şunlar sayılabilir:
- Kamyon lastiği spesifikasyonlarının detaylı incelenmesi
- Otobüs, kamyon gibi ağır araçlar için uygun lastik ölçüsüne dikkat edin
- Kamyon yükünün ağırlığına göre lastik destek miktarına dikkat edilmesi
- Lastik gerginlik miktarına dikkat
- Lastik dişlerinin kontrol edilmesi (lastik dişlerinin yeterli olması gerekir, aksi takdirde lastik çabuk aşınır)
- Lastiğin sürtünmesi ve tutunması ne kadar yüksek olursa o kadar iyi performans gösterir
Son söz
Piyasada her biri belirli koşullar için tasarlanmış farklı tipte kamyon lastikleri bulunmaktadır. Kamyon lastiği türlerini ve kamyon lastiği özelliklerinin nasıl kontrol edileceğini öğrenmek, sürücülerin en iyi lastiği seçmesine yardımcı olacaktır.
